1923

KRONOLOJİ

1923

14 Ocak 1923Mustafa Kemal'in annesi Zübeyde Hanım İzmir'de öldü. Karşıyaka'ya gömüldü.
14-20 Şubat 1923Mustafa Kemal, Batı Anadolu gezisine çıktı.
27 Ocak 1923Mustafa Kemal'in İzmir'e gidişi.
29 Ocak 1923Mustafa Kemal Paşa, Lâtife Hanım'la evlendi. (5 Ağustos 1925'te ayrılmıştır.)
30 Ocak 1923Lausanne'de, "Sivil Mevkufinin İadesiyle Harb Esirlerinin Mübadelesine Dair Türk-Yunan İtilafnamesi" imzalandı.
4 Şubat 1923Lozan Konferansı, önemli noktalardaki uyuşmazlıklar sebebiyle kesildi. (ara verildi)
7 Şubat 1923Mustafa Kemal'in Balıkesir Zagnos Paşa Camii minberinden halka hitap edişi.
16 Şubat 1923Lozan Heyeti, İstanbul'a döndü.
17 Şubat 1923İzmir'de "Türkiye İktisat Kongresi" toplandı.
19 Şubat 1923Mustafa Kemal, İsmet Paşa ile birlikte Ankara'ya gitti.
24 Şubat 1923İstanbul Polis Müdüriyeti Umumiyesi lağvedilerek, yerine Ankara'daki Emniyet Umumiye Müdürlüğü'ne bağlı ve İl Teşkilatları düzeyinde İstanbul Polis Müdürlüğü kuruldu.
27 Şubat 1923T.B.M.M.'nde Lozan Konferansı üzerinde gizli oturumda görüşmeler yapıldı. (6 Mart'da görüşmeler yapıldı. Ankara Hükümetinin karşı barış önerileri, İtilaf Devletleri temsilcilerine 8 Mart'ta verildi)
28 Şubat 1923Mustafa Kemal'e "İstanbul hemşehriliği" payesi verildi.
1 Mart 1923Ali Fuat Paşa yeniden, TBMM ikinci başkanı oldu.
4 Mart 1923İzmir İktisat Kongresi sona erdi.
15 Mart 1923Mustafa Kemal, Adana'yı ziyaret etti.
17 Mart 1923Mustafa Kemal, Adana'dan Mersin ve Tarsus'a geçti.
20 Mart 1923Mustafa Kemal, Konya'da halka seslendi.
21 Mart 1923Gazi Mustafa Kemal , Konya'da Hilaliahmer (Kızılay) Kadınlar Şubesi'nde yaptığı konuşmada, kadın haklarına değindi.
22 Mart 1923Mustafa Kemal Konya'da, Mevlâna Türbesi'ni ziyaret etti.
27 Mart 1923Milletvekili Ali Şükrü Bey Topal Osman tarafından öldürüldü.
31 Mart 1923İtilaf Devletleri, Lozan'a yeniden delege istediler.
31 Mart 1923"Mahkum Askeri ve Sivil Esirler Hakkında Aff-ı Umumi ilanına Dair Kanun" T.B.M.M.'nde kabul edildi.
1 Nisan 1923Topal Osman, Ankara'nın Seyranbağları'ndaki evinde yaralı olarak ele geçirildi.
1 Nisan 1923T.B.M.M., seçimin yenilenmesi için karar aldı.
8 Nisan 1923Gazi Mustafa Kemal "Dokuz Umde" 'yi yayınladı. (Seçim bildirisi niteliğindeki bu ilkeler, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk-ı Milliye Cemiyeti adına yayınladı.)
9 Nisan 1923Doğu Anadolu demiryolunun yapımı karşılığında bazı imtiyazların verildiği "Chester Projesi" T.B.M.M. tarafından onaylandı.( Ancak bu proje uygulamadan kaldırıldı.)
16 Nisan 1923Birinci T.B.M.M. çalışmaları sona erdi.
21 Nisan 1923İsmet Paşa başkanlığındaki heyet Lozan'a vardı.
23 Nisan 1923Lozan Konferansı'nın ikinci evresi başladı.
30 Mayıs 1923Antakya - İskenderun ve Havalisi Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti kuruldu.
26 Haziran 1923General Harington, Abdülmecid Efendi'yi ziyaret etti.
28 Haziran 1923Gazi Mustafa Kemal, kendine "Müderrislik Şahadetnamesi" gönderen İstanbul Darülfünunu Edebiyat Fakültesi'ne teşekkür telgrafı yolladı.
10 Temmuz 1923Fener Kilisesi Patriği Meletios, Yunanistan'a kaçtı.
12 Temmuz 1923Polonya ile ticaret antlaşması imzalandı.
19 Temmuz 1923Gazi Mustafa Kemal, İsmet İnönü'ye Lozan Konferansı konusunda telgraf gönderdi.
23 Temmuz 1923Türkiye-Polonya dostluk antlaşması imzalandı.
24 Temmuz 1923Lozan Barış Antlaşması, imzalandı.
29 Temmuz 1923Batı Cephesi karargâhı Ankara'ya taşındı.
4 Ağustos 1923Rauf Bey Başbakanlıktan ayrıldı.
5 Ağustos 1923Genelkurmay Başkanlığı, barış, konuş ve kuruluş planını uygulamaya başladı.
6 Ağustos 1923Türkiye ile Amerika Birleşik Devletleri arasında Lozan’da suçluların geri verilmesi ve başka konularda sözleşmeler imzalandı. (Görüşmeler 29 Haziran'da başlamıştı.)
10 Ağustos 1923İsmet Paşa Lozan'dan döndü.
11 Ağustos 1923T.B.M.M.'nin ikinci dönemi başladı.
13 Ağustos 1923Mustafa Kemal ikinci kez T.B.M.M. Başkanlığına seçildi.
14 Ağustos 1923Fethi Bey yeni bir Hükümet kurdu.
18 Ağustos 1923İzmir'den de seçilmiş olan Gazi Mustafa Kemal, Ankara milletvekilliğini kabul etti.
23 Ağustos 1923Lozan Antlaşması'nı T.B.M.M. onayladı.
1 Eylül 1923Batı Cephesi karargâhı kaldırıldı.
9 Eylül 1923Halk Fırkası kuruldu.
15 Eylül 1923Karaağaç Yunanlılardan alındı.
20 Eylül 1923İstanbul'da , kapütilasyonların öngördüğü yabancı devletlere ait postaneler kapatıldı.
21 Eylül 1923Bozcaada Yunanlılardan alındı.
22 Eylül 1923İmroz Yunanlılardan alındı.
25 Eylül 1923Milli sınırlar dışında kalmış ve Milli Mücadele'ye katılmamış olanlara yapılacak işlemleri belirten 347 sayılı kanun T.B.M.M.'nde kabul edildi.
27 Eylül 1923Harb Okulu, İstanbul'da Harbiye'deki binasına taşındı.
2 Ekim 1923İtilaf Devletlerinin son birlikleri İstanbul'dan ayrıldı.
4 Ekim 1923Anadolu Müstakil Türk Ortodoksları lideri Papa Eftim, Milli Hükümeti destekleyen beyannamesini yayınladı.
4 Ekim 1923İstanbul'da sansür kaldırıldı.
6 Ekim 1923Şükrü Naili (Gökberk) Paşa komutasındaki Türk birlikleri İstanbul'a girdi.
6 Ekim 1923İngilizler Çanakkale'den ayrıldı.
13 Ekim 1923Ankara'yı "Hükümet Merkezi" yapan kanun kabul edildi.
13 Ekim 1923T.B.M.M.'nde "Mübadele İmar ve İskan Vekaleti İhdasına Dair Kanun" kabul edildi.
24 Ekim 1923T.B.M.M.'nde (362 sayılı) "12 Rebiülevvel Gecesiyle Gününün (Saltanatın kaldırıldığı 1 Kasım günü) Milli Bayram Addine Dair Kanun" kabul edildi. (27.5.1935 günlü, 2739 sayılı, ulusal bayramlarla ilgili kanun'la kaldırılmıştır.)
27 Ekim 1923Fethi (Okyar) Bey Hükümeti istifa etti.
29 Ekim 1923Cumhuriyet ilân edildi. Gazi Mustafa Kemal Paşa gizli oyla oybirliği ile Cumhurbaşkanı seçildi.
30 Ekim 1923Cumhuriyet'in İlk Hükümetini, Başvekil sanı ile İsmet (İnönü) kurdu.
31 Ekim 1923Seferberliğin 1 Kasım 1923 tarihinde kaldırılmasına ilişkin Kanun T.B.M.M.'nde kabul edildi. (Seferberlik 13 Eylül 1921’de ilan edilmişti).
1 Kasım 1923Fethi (Okyar) Bey T.B.M.M. Başkanlığına seçildi.
14 Kasım 1923Temyiz'in (Yargıtay) Ankara'ya taşınmasını öngören kanun, T.B.M.M.'nde kabul edildi.
19 Kasım 1923Gazi Mustafa Kemal, Halk Fırkası başkanlığına vekalet etmesini bir yazı ile İsmet (İnönü)'den istedi.
20 Kasım 1923Halk Fırkası "Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti" örgütlerini kendi içinde topladı.
24 Kasım 1923Hindistan'daki İsmaillerin başkanı Ağa Han ve Emir Ali, İsmet (İnönü) Paşa'ya Hilafet konusunda yazılar yazdılar.
10 Aralık 1923Türkiye-Arnavutluk arasında dostluk antlaşması imzalandı. (Ankara)
15 Aralık 1923Türkiye-Macaristan dostluk antlaşması imzalandı. (İstanbul)
26 Aralık 1923"Zafer ve Barış Şerefine" kimi suçlar dışında "Aff-ı Umumi Kanunu" T.B.M.M.'nde kabul edildi.